[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Przeciwnie,im mniej jest czyste i proste w umyśle, tym jaśniejsze i zrozumialsze mu się wydaje przez to,że jest okryte, zabarwione, czy odziane w jakoweś formy uchwytne dla rozumu.Na takichkształtach bowiem rozum lub zmysły mogą się zatrzymać.9.Można to jaśniej zrozumieć przez porównanie.Jeśli patrzymy na promień słońca, którywpada przez okno, zauważymy, że im więcej w nim pyłu i prochu, tym jest wyrazniej szy,widoczniej szy i jaśniejszy dla wzroku.A przecież jest on wówczas mniej czysty, mniej jasny,przejrzysty i doskonały, bo pełen prochu i pyłu.Im zaś jest czystszy i wolniejszy od niego,tym mniej wyrazny staje się dla oka; a gdy jest najczystszy, staje się najmniej widoczny.Gdyby więc promień stał się całkowicie czysty i wolny od wszelkich pyłów i prochów,choćby najmniejszych, wówczas stałby się zupełnie niedostrzegalny dla oczu.Brakłobybowiem w nim tego, co jest widzialne, tj.przedmiotów podpadających pod zmyst wzroku.Oko nie znalazłoby oparcia, gdyż światło nie jest właściwym przedmiotem dla wzroku, jenośrodkiem, przez który oko dostrzega to, co jest widzialne.I gdy zabraknie przedmiotówwidzialnych, w których odbija się promień czy światło, niepodobna go ujrzeć.Gdyby więcpromień wpadł przez jedno okno, a wyszedł przez drugie, nie napotkawszy jakiejś rzeczymaterialnej, nie można by go było zobaczyć.A przecież właśnie wtedy promień sam w sobiebyłby czystszy i jaśniejszy niż wówczas, gdy będąc pełnym widzialnych przedmiotów,wydaje się bardziej jasny.(s.232)10.Tak samo ma się rzecz ze światłem duchowym w rozumie, który jest wzrokiem duszy.Ogólne poznanie i światło nadprzyrodzone, o jakim mówimy, przenika go tak prosto i jasno, itak jest wolne i dalekie od wszelkich form będących właściwym przedmiotem dla rozumu, żeten go nie spostrzega ani nie zauważa.A nawet (gdy to poznanie jest czystsze) powoduje wrozumie ciemności.Oddala go bowiem od zwykłego blasku, form i wyobrażeń, i wtedyodczuwa i spostrzega ciemność.Natomiast, gdy to światło boskie nie przenika duszy tak silnie, wtedy nie czuje ona aniciemności, ani nie widzi światła, nie pojmuje nic z tego, co widziała z rzeczy naturalnych czynadprzyrodzonych.Dusza zostaje wtedy jakby pogrzebana w wielkim zapomnieniu, bo aninie wie, gdzie się znajduje, ani co i kiedy w niej się działo.I nieraz wiele godzin mija w tymzapomnieniu, a duszy, gdy wróci do siebie, czas ten wydaje się jedną chwilą, lub zgołaniczym.11.Zapomnienie to ma swą przyczynę w czystości i prostocie tego poznania.Poznanie tobowiem, czyste i jasne, owłada duszą czyniąc ją również czystą i jasną odnośnie do tychwszelkich wyobrażeń i form zmysłowych, oraz pamięciowych, przez które dusza działa wczasie, i tak stawia ją w zapomnieniu i jakby poza czasem.Stąd modlitwa takiej duszy, mimo że trwa długo, zdaje się niesłychanie krótka.Dusza jestbowiem zjednoczona w czystym poznaniu, niezależnie od czasu.O tej krótkiej modlitwiemówi się, że przenika niebiosa (Syr 35, 21).Jest krótka, bo wolna od granic czasu.Przenikaniebiosa, bo dusza ta jest zjednoczona w poznaniu niebiańskim.Zapomnienie to opuszcza duszę, kiedy ona zaczyna sobie zdawać sprawę ze skutków, jakie w niej sprawiło to boskiepoznanie.Objawiają się one przez podniesienie umysłu zapatrzonego w prawdy wieczne,przez oderwanie się i oddalenie od wszelkich rzeczy, form i kształtów, oraz od pamięci onich.I to właśnie wyraża Dawid, gdy przychodząc do siebie z takiego zapomnienia woła:Vigilavi et factus sum sicut passer solitaritus in tecto (Ps 101, 8); to znaczy:  Ocknąłem się istałem się jak wróbel sam jeden na dachu. Sam jeden - to znaczy oddalony i oderwany odwszelkich rzeczy. Na dachu zaś oznacza, że jest wysoko podniesiony umysłem.Zostaje tudusza jakby nie rozumiejąca żadnych rzeczy, poznaje tylko Boga, nie wiedząc, jakimsposobem.Podobnie w Pieśni nad pieśniami oblubienica mówi o skutkach, jakie w niejsprawił ten sen i zapomnienie, w które weszła.Wyraża to słowem: Nescivi -  nie wiedziałam(6, 11).Mówi, że nie wiedziała, skąd to przyszło.Chociaż duszy zdaje się w tymzapomnieniu, jak powiedzieliśmy, że nic nie czyni i niczym nie jest zajęta, gdyż nie działawładzami ani zmysłami - niemniej wierzy, że nie traci czasu.Chociaż bowiem zespół władzduszy pozostaje w zawieszeniu, rozum jednak znajduje się w wyżej opisanym stanie.Dlatego, również w Pieśni nad pieśniami oblubienica odpowiadająca sama sobie na tewątpliwości mówi; Ego dormio, et cor meum vigilat;  Ja śpię, lecz serce moje czuwa (5, 2).Innymi słowy: śpię wedle natury, zaprzestawszy działania, moje serce jednak czuwa w sposóbnadprzyrodzony, wywyższone do nadprzyrodzonego poznania.12.Oczywiście, poznanie takie niekoniecznie musi powodować owe zapomnienie, o jakimprzed chwilą wspomnieliśmy.Zachodzi to tylko wówczas, gdy Bóg odrywa duszę oddziałania wszystkich władz naturalnych i duchowych, co zdarza się rzadko, gdyż pozanie tonie zawsze owłada całą duszę.W wypadku, o którym mówimy, wystarcza, by umysł byłoderwany od wszelkiego poznania szczegółowego, tak doczesnego jak duchowego, i aby wolanie miała chęci do zajmowania się żadnymi rzeczami.Wtedy mamy znak, że jest onoudziałem duszy.Dowód ten jest potrzebny wtedy, gdy to poznanie udziela się samemu tylko umysłowi i duszatego nie zauważa.Bo gdy równocześnie udziela się i woli, jak to się dzieje prawie zawsze,wówczas dusza, jeśli chce, poznaje mniej lub bardziej, że to poznanie jest jej udziałem i żejest nim owładnięta, albowiem czuje w sobie smak miłości nie wie zaś ani nie odróżniaszczegółowo, co kocha.Dlatego nazywa się ono ogólnym poznaniem miłosnym, gdyż jakudziela się rozumowi w ciemności, tak też woli wlewa smak i miłość w sposób takniewyjaśniony, że dusza nie wie dokładnie, co kocha.13.Niech to na razie wystarczy do zrozumienia, jak konieczną jest rzeczą, by to poznaniebyło udziałem duszy, ażeby mogła opuścić drogę rozmyślania dyskursywnego a równocześniebyć pewną, że mimo pozorów bezczynności nie traci czasu, byleby wyżej opisane znaki byłyrzeczywiście jej udziałem.Z przytoczonego wyżej przykładu można zrozumieć, że dusza niepowinna uważać tego światła za bardziej czyste, wyższe i jasne na podstawie tego, że bardziejdotykalne i zrozumiałe wydaje się rozumowi, podobnie jak promień wydaje się jaśniejszyoczom, I gdy pełen jest pyłu [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • funlifepok.htw.pl

    •