[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Pierw-szy bowiem podwyższył im dodatek żywnościowy, pozwolił nosić złotepierścienie i mieszkać z żonami30, a to wszystko dotąd uchodziło za nie-zgodne z karnością wojskową, jak i gotowością oraz sprawnością wojenną.Pierwszy też podkopał u nich krzepkość i surowy tryb życia, gotowość doznoszenia trudów i pełne szacunku posłuszeństwo wobec przełożonych,a nauczył ich chciwości pieniądza i zaprawił do wygodnego życia.Kiedy poczynił takie zarządzenia, najlepsze w jego mniemaniu, przybyłna posiedzenie senatu i wyszedłszy na tron cesarski gorzko oskarżał przy-jaciół Albinusa, przedstawiając tajne listy, które znalazł między jego ukry-tymi papierami, innym zaś zarzucając, że posyłali mu kosztowne dary.Przeciw innym wytaczał jeszcze inne oskarżenia; a więc ludziom ze Wscho-du wyrzucał przyjazń z Nigrem, a ludziom z przeciwnej strony świataznajomość ich z Albinusem.Wszystkich też wybitniejszych wówczasczłonków senatu, jak i wyróżniających się bogactwem i szlachetnym po-chodzeniem ludzi po prowincjach bezlitośnie stracił, rzekomo, jak mówił,z nienawiści do nich jako swych nieprzyjaciół, naprawdę jednak z chci-wości, która przechodziła u niego wszelkie granice.Istotnie żaden cesarznie był w tym stopniu co on owładnięty żądzą pieniędzy.Jak bowiem codo hartu ducha, zdolności do znoszenia trudów i umiejętności prowadze-nia spraw wojskowych nie ustępował nikomu z tych, co tymi cnotamisławę sobie zdobyli, tak znów przepełniała go chciwość bogactw, którezdobywał dzięki niesprawiedliwym wyrokom śmierci, wydawanym z bylejakiej przyczyny.Toteż opierał swoje panowanie więcej na strachu swoichpoddanych niż na ich życzliwości.Ludowi co prawda starał się świad-czyć, co temuż przyjemność sprawiało, urządzał bowiem raz po raz ko-28Prawdopodobnie z początkiem czerwca 197 r.29Niezależnie od przyznawanych sporadycznie darów pieniężnych żołd legioni-stów, który za Augusta wynosił 223 denary, czyli 900 sesterców, za Kommodusa375 denarów, czyli 1500 sesterców, podniósł Septymiusz do wysokości 500 denarów,czyli 2000 sesterców.30To doniesienie Herodiana nie ujmuje ściśle istoty rzeczy, bo chodzi tu o po-zwolenie żołnierzom na wstępowanie w prawnie uznane związki małżeńskie, codotąd było wzbronione, i życie w rodzinie w sąsiedztwie obozu. 66sztowne i urozmaicone 'widowiska, w których między innymi kazał ubijaćczęsto setki dzikich zwierząt, sprowadzanych z całego państwa naszego,jak i krajów barbarzyńskich, wspaniałomyślnie rozdawał zboże i pieniądze.Urządził też zawody o pierwszeństwo, na które ze wszystkich stron świataściągnął artystów muzycznych i zapaśników.Za czasów jego widzieliśmytakże przedstawienia kilku różnorodnych sztuk we wszystkich teatrachrównocześnie oraz obrzędy religijne i nocne uroczystości urządzane nawzór misteriów.Ludzie ówcześni nazwali je igrzyskami na zakończeniewieku31, bo słyszeli, że obchodzi się je po przeminięciu trzech generacji32.W Rzymie i Italii krążyli heroldowie wzywający wszystkich, aby przybylioglądać widowisko, jakiego nigdy nie widzieli i nigdy więcej widzieć niebędą.Chciano w ten sposób powiedzieć, że czas między poprzednią uro-czystością a następną przekracza długość życia jakiegokolwiek czło-wieka.9.Spędziwszy w Rzymie czas konieczny33, w ciągu którego synówswych zamianował współrządcami i imperatorami34, zapragnął okryć sięchwałą zwycięstw nie tylko w wojnie domowej, w walkach między rzym-skimi wojskami, z powodu których wstydził się odbywać triumf, ale zdo-być trofea zwycięskie w wojnie z barbarzyńcami, przy czym za pozór po-służyła mu przyjazń króla Atrenów Barsemiusza z Nigrem35.Wyprawił sięzatem na Wschód36.Kiedy się tam znalazł, zamierzał uderzyć na Armenię,ale król armeński37 uprzedził go, posłał mu pieniądze, podarunki i za-31Były to tzw.ludi saeculares, urządzone w 204 r.za przykładem igrzysk wzno-wionych przez Augusta w 17 r.p.n.e., powtórzonych przez Klaudiusza, który dopa-trzył się błędu w obliczeniach Augusta, i znów w nawiązaniu do igrzysk za Augustaświęconych za Domicjana w 88 r.32Okres ten obliczano na 110 lat.33Czerwiec 197 r.34Wiadomość nieścisła, bo starszy z jego synów, Bassjanus (ur.w 188 r.), obwo-łany został Cezarem w Wiminacjum już w kwietniu 196 r., a poprzednio w 195 r.w drodze fikcyjnej adoptacji włączony do rodu Marka Aureliusza jako wnuk tegoż;stąd nazwisko jego Marek Aureliusz Antoninus Caesar, choć pospolicie określanyjest nazwiskiem Karakalla, urobionym od nazwy galickiego płaszcza z kapturem,który z upodobaniem nosił.Równocześnie sam Septymiusz zatrzymując swe nazwiskomienił się synem M.Aureliusza i bratem Kommodusa podniesionego do rzędu bo-gów (divus).W czerwcu 197 uchwałą senatu dziesięcioletni Cezar został predesty-nowany na imperatora (imperator destinatus).Młodszego jego brata, Getę (ur.w 189 r.), uchwały te nie dotyczyły, bo ten dopiero w 198 r.mianowany został Ce-zarem, a w 209 r.Augustem.35Por.wyżej III l, 3.36W lipcu 197 r.37Był to król W a l a r s z a k (po grecku Walarsaces lub Wologezus) z rodzinypartyjskich Arsacydów, która władała jednak w Armenii z ramienia cesarstwarzymskiego, choć zawsze skłaniała się sympatiami w stronę Fartów.Kapitulację Wa-larsacesa umieszcza Herodian jednak błędnie na początku wyprawy Septymiusza, 67kładników, starając się go przebłagać, oświadczając gotowość do zawarciaukładu i uległość.Wobec tego, że sprawy Armenii po jego myśli zostałyzałatwione, skierował się przeciw Atrenom.Połączył się z nim także królOsroeny, Abgarus38, który dla poręczenia swej wierności wydał mu swojedzieci jako zakładników i przyprowadził mu wielki oddział posiłkowychłuczników.Sewerus przeszedł kraj między obu rzekami39, następnie obszar Adia-benów i z kolei uderzył na Arabię zw.Szczęśliwą40.Kraj ten wydaje bo-wiem wonne zioła, których używamy jako pachnideł i kadzidła.Po zni-szczeniu wielu osad i miast oraz spustoszeniu otwartego kraju wkroczyłna obszar Atrenów, gdzie się rozłożył obozem, i zaczął oblężenie Atry41.Miasto to położone na szczycie bardzo wysokiej góry otoczone było nadtoogromnymi i silnymi murami, a broniła go wielka liczba łuczników.Roz-łożone pod nim wojsko Sewerusa prowadziło oblężenie z całym wysiłkiem,próbując zdobyć miasto.Podsuwano pod mury machiny wszelkiego rodza-ju i stosowano wszystkie środki oblężnicze.Ale Atrenowie dzielnie siębronili i miotając z góry strzały tudzież kamienie niemało szkody wyrzą-dzali wojsku Sewerusa.Napełniali też gliniane naczynia skrzydlatymi,małymi, ale jadowitymi owadami i zrzucali je na nich.Spadające owadyrzucały się na twarze i inne odsłonięte części ciała, niepostrzeżenie wbi-jały się w nie i zadawały rany, tak że były utrapieniem oblegających.Cinie mogli też znieść powietrza dusznego od nadmiernego żaru słońca,wpadali w choroby i marli, tak że największa część wojska ginęła raczejz tej przyczyny aniżeli z rąk nieprzyjaciół.bo według Kasjusza Diona (LXXV 9, 4) doszło do niej dopiero po zajęciu przezRzymian Ktezyfontu [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • funlifepok.htw.pl

    •