[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Żelaza nie znali.Wszystko sporządzali z brązu: i mury miast, i domy, i sprzę­ty, i oręż.Był to okres heroiczny.Wówczas żył wielki Herakles i dzielny Tezeusz, i bohaterowie spod Teb, i spod Troi.Dokonywano czynów tak niezwykłych, jakie już nie powtórzyły się w wieku następnym, żelaznym, który trwa do dzisiaj.Inne podania głosiły, że człowiek jest tworem jednego z tyta­nów — Prometeusza, który ulepił go z gliny pomieszanej ze łzami.Duszę zaś dał mu z ognia niebieskiego, którego parę iskier ukradł z rydwanu słońca.Niedaleko miasta Panopeus pokazywano chatę z cegieł, gdzie Prometeusz ongi dokonywał swej pracy.Do­koła leżały odłamki gliniastej ziemi, a szedł z nich zapach jakby ciała ludzkiego.Były to bowiem resztki nie zużytego materiału.Dziś jeszcze czerwona ziemia beocka przypomina baśń o stworzy­cielu rodu ludzkiego.Człowiek Prometeusza był słaby i nagi.Palce miał zakończone zbyt kruchymi paznokciami, by mu były obroną przed pazurami dzikich zwierząt.Jedynie jego postać, niepodobna do otaczających stworzeń, była widocznym obrazem bogów.Brakowało mu tylko ich siły.Niby mdłe zjawy senne błądzili ludzie, bezradni wobec potęg przyrody, której nie rozumieli.Wszystkie ich czyny były nieświadome i bezładne.Widząc to Prometeusz ponownie zakradł się do wielkiego spichlerza ognia niebieskiego i przyniósł na ziemię pierwsze zarzewie.W siedzibach ludzkich zapłonęły jasne ogniska ogrzewając mieszkańców i płosząc drapieżne bestie.Mądry tytan uczył ludzi umiejętnego używania ognia, sztuk i rzemiosł.Nie podobało się to Dzeusowi.Mając w pamięci niedawną walkę z gigantami, obawiał się wszystkiego, co pochodzi z ziemi.Kazał wtedy Hefajstosowi, z bogów najbieglejszemu we wszystkich kun­sztach, stworzyć kobietę cudnej urody, na wzór bogiń nieśmiertel­nych.Gdy misterne to dzieło już było gotowe, Atena nauczyła pierwszą niewiastę pięknych robót kobiecych; Afrodyta otoczyła jej oblicze wdziękiem i w oczy wlała urok uwodzicielski; Hermes dał jej skryty i pochlebczy charakter wraz z darem kuszącej wymowy; w końcu ubrano ją w złoto i uwieńczono kwiatami.I nazwano ją Pandorą, albowiem była ona darem dla ludzi od wszystkich bogów i każdy z bogów obdarzył ją jakąś szczególną właściwością.W posagu otrzymała glinianą beczkę szczelnie zamkniętą, której zawartości nikt nie znał.Tak wyposażoną Pandorę zaprowadził Hermes, posłaniec bogów, na ziemię i zostawił ją przed chatą Prometeusza.Mądry tytan wy­szedł przed dom przyjrzeć się pięknej nieznajomej i od razu zwie­trzył jakiś podstęp.Nie przyjął jej więc, ale odprawił i innym doradzał tak samo postąpić.Lecz Prometeusz miał brata nie bardzo rozumnego, imieniem Epimeteusz, co się wykłada: “wstecz myślący".Ten nie tylko nie wygnał Pandory, lecz natychmiast z nią się ożenił.Pandora ciekawa była zajrzeć do owej beczki, którą bogowie dali jej we wianie.Ale przyszedł Prometeusz, odwiódł brata na stronę i przestrzegał: “Niemądry Epimeteuszu — rzekł — zrobiłeś już jedno głupstwo, żeś tę niewiastę, na zło chyba stwo­rzoną przez bogów, przyjął do domu.Nie czyń przynajmniej dru­giego głupstwa i nie otwieraj beczki ani żonie nie pozwalaj, bo tak mi się zdaje, że w niej jakieś wielkie licho siedzi".Epimeteusz przyrzekł, że się nad tym zastanowi.Miał zwyczaj myśleć bardzo długo i powoli, tak że zanim zdążył rozważyć słowa brata, szybkomówna Pandora nakłoniła go do otwarcia beczki.I oczywiście stało się nieszczęście.Ledwo podniesiono wieko, wyleciały na świat wszy­stkie smutki, troski, nędze i choroby i jak kruki obsiadły biedną ludzkość.Prometeusz chciał teraz bogom podstępem za podstęp odpłacić.Zabił wołu i podzielił go na dwie części: osobno złożył mięso, które owinął skórą, oddzielnie zaś kości, i nakrył je tłuszczem.Za czym poprosił Dzeusa: “Którą część weźmiesz, będzie odtąd bogom po­święcona".Dzeus wybrał tę, gdzie było więcej tłuszczu, domyślając się pod jego grubą warstwą najdelikatniejszego mięsa.Natychmiast przekonał się, że były to same kości, okryte najgorszym tłuszczem.Ale wyrok był nie cofniony: te właśnie części zwierząt składano w ofierze bogom niebieskim.Dzeus zemścił się okrutnie.Na jego rozkaz przykuto Prometeusza do skały Kaukazu.Co dzień zgłodniały orzeł zlatywał, by mu wy­jadać wątrobę, która wciąż odrastała.Wokoło było pusto i głucho.Skazaniec nie słyszał głosu ludzkiego ani nie ukazywała mu się twarz przyjazna.Palony gorącymi, promieniami słońca, bez ruchu i spoczynku, trwał Prometeusz, niby wieczny wartownik, dla które­go zawsze za późno przychodzi noc w płaszczu gwiaździstym i za późno zorza poranku roztapia się w ciepłocie dnia.Jego próżne jęki spadały w przepaść gór jak martwe kamienie.Prometeusz jest jedną z najwznioślejszych postaci w mitologii — bóg, który cierpiał przez miłość dla ludzi.Zanim do nich prze­mówił, byli jak ślepcy i brodzili w mroku, nie wiedząc ani o sobie nic, ani o świecie otaczającym, były im obce budowy kamienne, strzelające ku słońcu, nie znali sztuki ciesielskiej.Nie umieli po­wiedzieć, kiedy następuje kres zimy lub kwietnej wiosny albo je­sieni bogatej w plony.Żyli jak mrówki w ciemnych jaskiniach, aż on im pokazał, gdzie wschodzą gwiazdy i kędy zachodzą.Dał im naukę o liczbach, najprzedniejszą wiedzę i objawił kunszt pisma, ten skarbiec pamięci i źródło poezji.Oswoił zwierzęta, konie za­przągł do wozu i na słone morze spuścił płóciennoskrzydłe statki.Dał chorym lekarstwa kojące i wynalazł zioła, które ból usuwają.W głębi ziemi wyśledził cenne metale i objawił, jak ze snu, lotu ptaków i głosów w przyrodzie odgadywać przyszłość.Prometeusz w człowieku rozbudził ducha i dał mu moc panowania nad światem.Gdy zabrakło jego mądrego kierownictwa, ludzie, nękani cierpie­niami, pełni żądz, których poskramiać nie umieli, stawali się źli i występni.Bogowie, ilekroć zeszli na ziemię, narażali się na znie­wagi i obelgi.Na Olimpie mówiono, że winna temu zbrodnicza krew gigantów, którą przesiąknięta była ziemia, z jakiej Prome­teusz ulepił ludzi.Gdy więc i Dzeusa spotkała śmiertelna obraza — król Lykaon poczęstował go mięsem ludzkim podczas wieczerzy — na radzie niebieskiej postanowiono wytępić ród ludzki potopem [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • funlifepok.htw.pl

    •