Józef Piłsudski 22 stycznia 1863

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Jeżeli przejdziemy teraz do kwestii czasu, jak ona wyglądała w 1863 r., to widzimy, żepowstanie po wybuchu miało 9 do 10 dni swobodnych.Nastąpiła koncentracja rosyjska,która zajęła pewną ilość czasu; w Radomskim pierwsze działania wojenne ze strony Ro-sjan nastąpiły 1 lutego, ma więc Langiewicz 9 dni.W Lubelskim 6 lutego, zatem Zdano-wicz ma 14 dni.W Miechowie załoga rosyjska występuje na pierwszy rekonesans w ostat-nich dniach stycznia starego stylu, Kurowski ma więc do 20 dni.Pierwszy ruch nie dajeżadnych rezultatów i poruszenia wojska w kierunku Ojcowa zaczynają się dopiero 16 lute-go, zatem nawet 24 dni.Na Podlasiu przeciw Rogińskiemu 31 stycznia zatem 8 dni cza-su; wyprawa na Węgrów 2 lutego, zatem 11 dni.Z Kalisza Brunner robi pierwsze rekone-sanse 31 stycznia, nie dające żadnych rezultatów, mają więc powstańcy 8 dni, a następnyrekonesans ma miejsce dopiero 15 lutego, zatem właściwie 23 dni przed jakimkolwiekstarciem.Jeziorański miał 13 dni czasu.W Płockim pierwsze większe starcie nastąpiło 28stycznia, więc znowu 5 dni itd., itd.Jeżeli z powyższych cyfr i następnych, których już tu nie wymieniam, wezmiemyprzeciętną, to otrzymamy 10, 9, 12 dni czasu, jakie miało powstanie przed powzięcieminicjatywy ze strony Rosjan.I ten czas okazał się niewystarczającym.Powstanie nie zdą-żyło zebrać ani dostatecznej siły wojskowej, ani nie wytworzyło dostatecznej spoistościwewnętrznej, albowiem jej zawiązki prysły już z końcem marca.Tych 12 dni czasu byłozatem za mało dla powstania, aby się dostatecznie silnie przeciwstawić wojsku rosyjskie-mu.I oto, naturalnie, powstaje kwestia, czy można było wygrać czasu więcej, czy w dzia-łaniach powstańców nie było jakiegoś błędu, czegoś takiego, co wpłynęło na jego ograni-czenie? Jeżeli w tym wypadku stawiam powyższe pytanie, to również należy się zastano-wić, czy nie wymagam od powstania rzeczy niemożliwych, czy nie wymagam rzeczy, któ-rych powstańcy w żaden sposób wykonać nie mogli, i w ten sposób staję wobec faktów,jako krytyk nieobjektywny?Te dwa pytania musimy rozstrzygnąć.Przy pierwszym namyśle nad tem, co się działo w nocy styczniowej, rzuca mi się woczy to wielkie zapomnienie o centrach życia ówczesnego.Cały kraj staje do walki; padłypierwsze strzały, a główne centrum życia, w którym rewolucja wrzała i gdzie została przy-gotowana, to główne centrum pod względem wojennym milczy.W Warszawie nie ma nic,tam nie ma wojny.69Kiedym analizował koncentrację wojska rosyjskiego, starałem się uzasadnić, że byłaona wynikiem wpływu na wyobraznię wodzów rosyjskich, który wywołało u nich pewneuczucie strachu za wojsko, im powierzone.Czy sądzicie, że gdyby stolica nie milczała, toten wpływ byłby mniejszym? Gdyby w stolicy rewolucja wrzała, czy sądzicie, że wy-obraznia wodza nie byłaby bardziej skuta? Tym czasem mamy w całym ruchu powstań-czym emigrację z centrów: z Warszawy wychodzą do lasów okolicznych, z Radomia po to,aby napaść na Jedlnię.Jedynie Płock uczuł na sobie szpony rewolucji.Wszystkie innecentra, wszyscy inni generałowie są z dala od wpływu jakichkolwiek działań rewolucyj-nych; oni czują tchnienie rewolucji tylko przez odbicie.To milczenie centrum jest jednymz wielkich błędów, który niechybnie musiał powiększyć siły moralne wroga.Jeżeli przypomnimy sobie plany Dąbrowskiego, to zauważymy, że nie opuszczały onecentrów, a przeciwnie: były ściśle z nimi związane.W planach Padlewskiego już towszystko minęło, mamy w nich emigrację rewolucji z centrów na prowincję.Co prawda natychmiast po wybuchu Bobrowski i Daniłowski przypomnieli sobie coś z planów Dą-browskiego i snuli szalone pomysły dla potrzymania rewolucji w samej Warszawie, jakłapanie Konstantego na ulicy i wywożenie do lasu, rzucanie się w mieście i robienie rozru-chów.Jednak na nich zwalił się zaraz cały nacisk interesów i kłopotów bieżących, związa-nych z podtrzymaniem ognisk walki na zewnątrz.Oni sami byli w stanie pewnej rozterkiduchowej.I oto, jako skutek tego stanu rzeczy, Warszawa stała się rezerwą dla działańwojennych rosyjskich.Z Warszawy wychodziły oddziały dla zwalczania ognisk rewolucjitam, gdzie tego było trzeba.Przez cały czas powstania była ona rezerwą dla wroga.Pod tym względem mimowoli nasuwa się porównanie z r.1905, gdy Warszawa od-wrotną rolę odgrywała, gdy Warszawa ściągała wojska do siebie; gdy musiano z prowincjizbierać siły dla uśmierzenia rewolucji w stolicy.W 1863 r.to zapomnienie centrów byłojednym z tych błędów, które niechybnie odbić się musiały na dalszym biegu wypadków.WYKAAD SI�DMY10 maja 1912 r.Jak Warszawa została zapomniana, przez co nie odegrała w wojnie większej roli, takbyło i z wszystkimi innymi centrami wojennymi w Królestwie, z wyjątkiem Płocka.Po-zwoliło to rządowi rosyjskiemu i wojsku w tych głównych punktach wojskowych skupićswoją rezerwę, która w każdej chwili była używaną do odpowiednich czynności.Niewąt-pliwie w początkach powstania centra te mogłyby odegrać rolę powstrzymywania na sobiesił wojennych, tak, aby wygrana czasu na początku mogła być możliwie wielka.Drugim takim środkiem bardzo silnym i, zdawałoby się, nadzwyczaj zgodnym z tem,co teoria wojny mówi o partyzantce, a jednak w powstaniu zapomnianym i nierozplano-wanym, było działanie na komunikacje wroga.Wojsko, aby planować jakieś manewry,musi być za sobą w łączności.Z chwilą, kiedy jej nie ma, manewry jego stają się niepew-ne, często są chybione [ Pobierz całość w formacie PDF ]

download - pobieranie - ebook - do ÂściÂągnięcia - pdf

Menu