[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.To, że linie i kąty w trójwymiarowej przestrzeni spełniają aksjomaty geometrii euklidesowej, również przyjmowano jako prawdę fundamentalną i niepodważalną, a później okazało się, iż jest tak wyłącznie dlatego, że żyjemy w obszarze czasoprzestrzeni, w którym grawitacja jest stosunkowo słaba, tak że krzywizna przestrzeni była dotąd niezauważalna.Jak wiele jeszcze własności świata, zastanawia się Hartle, jest podobnie wynikiem szczególnej perspektywy, z jakiej go oglądamy, a nie głębokiej, trancendentalnej prawdy? Samo rozróżnienie „świata” od „praw” również może do nich należeć.Zgodnie z tym poglądem, nauka nie zmierza ku odkryciu jednego, ostatecznego zbioru praw.Naszych teorii i zawartych w nich praw nie sposób oddzielić, twierdzi Hartle, od okoliczności, w jakich one powstały.Okoliczności te obejmują naszą kulturę, ewolucję naszego gatunku i konkretną wiedzę, jaką posiadamy o świecie.Obca cywilizacja, inaczej ukształtowana na drodze ewolucji, z inną kulturą i nauką, być może doszłaby do odmiennych praw.Hartle wskazuje na fakt, że do jednego zbioru danych można dopasować szereg odmiennych praw i nigdy nie możemy być pewni, że prawa, które wybraliśmy, są tymi właściwymi.Na początkuIstotne jest, by zdawać sobie sprawę, że same prawa nie dostarczają pełnego opisu świata.W istocie, naszym celem przy formułowaniu praw jest powiązanie ze sobą różnych zjawisk fizycznych.Jedno z prostych praw na przykład głosi, że piłka wyrzucona ku górze porusza się po torze parabolicznym.Parabole mogą być jednak różne; jedne są wysokie i krótkie, inne niskie i długie.Po jakiej parabli będzie poruszała się dana piłka, zależy od prędkości i kąta, pod jakim została ona wyrzucona.Paramery te określa się mianem „warunków początkowych”.Prawo o ruchu po paraboli plus warunki początkowe pozwalają na jednoznaczne wyznaczenie toru ruchu piłki.Prawa zatem są wypowiedziami o klasach zjawisk, natomiast warunki początkowe dotyczą konkretnych układów fizycznych.Prowadzenie badań naukowych przez fizyka-eksperymentatora polega często na doborze, lub wynajdywaniu, pewnych warunków początkowych.Na przykład, Galileusz w swym słynnym doświadczeniu ze spadaniem ciał upuszczał jednocześnie przedmioty o różnych masach, aby dowieść, że wszystkie one uderzą w ziemię w tej samej chwili.W przeciwieństwie do warunków początkowych prawa nie mogą być dobierane przez badacza; są one „dane od Boga”.Powoduje to, że prawa uzyskują o wiele wyższą rangę i uważane są za fundamentalne, wieczne i absolutne, podczas gdy warunki początkowe traktuje się jako przypadkowe szczegóły, dające się dowolnie kształtować.W świecie rzeczywistym jednak, poza zasięgiem możliwości eksperymentatora, warunków początkowych dostarcza sama przyroda.Spadające na ziemię ziarno gradu nie zostało upuszczone przez Galileusza w zamierzony sposób, lecz jest wytworem procesów fizycznych zachodzących w górnych warstwach atmosfery.Podobnie, gdy do Układu Słonecznego wleci z zewnątrz kometa poruszająca się po określonym torze, jej orbita zależy od procesów fizycznych, jakie zaszły w miejscu, gdzie powstała.Innymi słowy, warunki początkowe odnoszące się do jakiegoś interesującego nas układu kształtowane są przez otoczenie, w jakim się ten układ znajduje.Można sobie z kolei zadać pytanie o warunki początkowe tego szerszego układu.Dlaczego ziarno gradu uformowało się w danym miejscu atmosfery? Dlaczego chmury utworzyły się tam, a nie gdzie indziej? Ten ciąg pytań nie ma końca.Łatwo się przekonać, że sieć takich przyczynowych powiązań rośnie bardzo szybko i wkrótce obejmuje cały Wszechświat.I co wtedy? Pytanie o kosmiczne warunki początkowe prowadzi nas z powrotem do Wielkiego Wybuchu i problemu pochodzenia Wszechświata.Tutaj mamy do czynienia z diametralnie odmienną sytuacją.Podczas gdy dla poszczególnych układów fizycznych warunki początkowe były czymś przypadkowym, co można było uzasadnić przez odwołanie się do szerszego kontekstu we wcześniejszej chwili, w przypadku warunków początkowych Wszechświata nie mamy szerszego kontekstu ani wcześniejszej chwili.Kosmiczne warunki początkowe są czymś „danym”, podobnie jak prawa fizyki.Wielu naukowców uważa, że problem warunków początkowych leży całkowicie poza zakresem nauki i, podobnie jak prawa, trzeba je po prostu przyjąć jako pierwotny fakt.Ci o bardziej religijnym nastawieniu umysłu dla ich uzasadnienia odwołują się do Boga, natomiast ateiści uważają je za przypadkowe lub arbitralne.Zadaniem naukowca jest poszukiwanie uzasadnień nie polegających na żadnym szczególnym doborze warunków początkowych.Jeśli jakiś element świata może być uzasadniony jedynie przez założenie, iż Wszechświat zaczął się w określony sposób, to nie stanowi to faktycznie żadnego uzasadnienia.Po prostu stwierdza się jedynie, że świat jest, jaki jest, ponieważ kiedyś był, jaki był.Rodzi to tendencję do konstruowania teorii Wszechświata, które nie zależą w zasadniczy sposób od doboru warunków początkowych [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • funlifepok.htw.pl

    •