[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W roku 1963 doszło do zamieszek wBirmingham, dających początek zamieszkom w innych miejscach kraju, któreosiągnęły apogeum podczas wydarzeń w Watts, Newark i Detroit.Podobnie, jak to bywało i w wypadku innych historycznych rewolucji,Murzyni amerykańscy stali się bardziej buntowniczy, kiedy na tle długofalowegopolepszania się ich sytuacji pojawiła się nagle tendencja odwrotna.Wzorzec tenniesie więc przestrogę dla rządzących - gdy przychodzi do dawania wolności,bardziej niebezpiecznie jest dawać je tylko do pewnego momentu, niż nie dawaćich w ogóle.Rząd, pragnący polepszyć stan ekonomiczny i polityczny gruptradycyjnie upośledzonych, napotyka więc problem dawania wolności tam, gdziejej przedtem nie było.I jeżeli zdarzy się, iż wolności te zostaną na powrótodebrane, reakcja upośledzonych grup społecznych będzie znaczniegwałtowniejsza, niż gdyby wolności te nigdy nie były ich udziałem.Bardziej współczesnego przykładu obowiązywania tego wzorca reakcjidostarczają niedawne wydarzenia w Związku Sowieckim.Po dziesięcioleciachrepresji, Michaił Gorbaczow zaczął w ramach swojej polityki głasnosti i piere-strojki  dawać" narodom Związku takie prawa i wolności, których byłe onedotąd pozbawione.Zaalarmowana tym kierunkiem zmian niewielka grupanajwyższych urzędników, wojskowych i rządców KGB dokonała 19 sierpnia1991 r.puczu, osadzając Gorbaczowa w areszcie domowym i ogłaszającprzejęcie władzy w kraju.Większość świata wyobrażała sobie - znającdotychczasową uległość i bierność obywateli tego kraju - że raz jeszcze ulegnąoni tym, którzy mają władzę.Lance Morrow, redaktor magazynu Time, takopisywał swoją własną reakcję na te wydarzenia:  Początkowo pucz zdawał sięraz jeszcze potwierdzać regułę.Wiadomość o nim wywołała szok, a natychmiastpo nim nastrój wszechogarniającej rezygnacji.Oczywiście, Rosjanie musząpowrócić do swej historii, do tego, kim zawsze byli.Gorbaczow i jego gtasnostto tylko anomalie  oto wracamy do normalności".file://C:\Documents%20and%20Settings\Administrator\Moje%20dokumenty\TEKST.2005-01-16 Wywieranie wpływu na ludzi [Robert Cialdini] Strona 239 z 276Jednak czasy nie były normalne.Po pierwsze, Gorbaczow nie rządził w stylucara, Stalina czy któregoś z ich powojennych następców, nie pozwalającychmasom nawet na łyk wolności.Obdarzył masy wolnością.I kiedy te nowowprowadzone wolności zostały zagrożone, masy zareagowały niczym pies,któremu wyrwano trzymaną już w pysku kość.W ciągu kilku godzin popierwszych anonsach puczystów, tysiące ludzi pojawiło się na ulicach, budującbarykady, stając na drodze wojskowych oddziałów i czołgów, ignorując godzinępolicyjną.Powstanie to było tak szybkie i liczne, tak jednomyślne w swejobronie dóbr, jakie przyniosła gtasnost, że już po trzech burzliwych dniachzaskoczeni puczyści zrezygnowali z sięgania po władzę, zdając się na łaskęGorbaczowa.Gdyby znali psychologię czy historię, nie przeżyliby takgwałtownego zaskoczenia - wiedzieliby, że raz danych wolności nie możnaludziom odebrać bez walki.Zasada ta obowiązuje i w stosunkach rodzinnych.Rodzic, ustalający jakieśprzywileje czy dopuszczający niesystematyczność w spełnianiu przez dzieckoobowiązujących je reguł, bezwiednie zachęca je do buntu.Czasami, pozwalającnp.dziecku jadać słodycze przed obiadem, obdarowuje je  prawem" do takichprzekąsek powodujących, że dziecko nie je obiadu.Pózniejsze wyegzekwowaniereguły  nie jemy słodyczy przed obiadem" stanie się już znacznie trudniejsze,będzie bowiem oznaczało - z punktu widzenia dziecka - odbieranie mu nabytychjuż praw.Jak to widzieliśmy podczas dyskusji nad wolnościami politycznymi iwynikami eksperymentu z czekoladkami, ludzie bardziej pożądają czegoś, czegood niedawna im zabrakło, niż czegoś, czego nigdy nie mieli.Nic więc dziwnego,o czym przekonuje wiele badań, że rodzice niekonsekwentni w przestrzeganiudyscypliny wychowują sobie najbardziej buntownicze dzieci (Lyt-ton, 1979; M.J.Rosenthal, Ni i Robertson, 1959)*.file://C:\Documents%20and%20Settings\Administrator\Moje%20dokumenty\TEKST.2005-01-16 Wywieranie wpływu na ludzi [Robert Cialdini] Strona 240 z 276Czołgi - nie czołgiRysunek 7 4.Wzburzeni wiadomością, że sowiecki prezydentMichaił Gorbaczow został zastąpiony przez puczystów,zamierzających odebrać panujące od niedawna wolności,mieszkańcy Moskwy wylegli na ulice, przeciwstawili sięczołgom i zdusili pucz.* Aby tego problemu uniknąć, rodzice wcale nie muszą być surowi czy bezmyślnie sztywni wswoim postępowaniu.Jeżeli dziecku wypadł jakiś posiłek i jest głodne, to zezwolenie nasłodycze przed obiadem nie złamie ogólnej reguły i nie nakłoni dziecka do wniosku, że oto wogóle nabyło ono do nich prawa.Problem pojawia się dopiero wtedy, kiedy dziecku kapryśniezezwala się na słodycze jednego dnia, a zabrania ich przed obiadem innym razem.Dziecko niewidzi wtedy żadnego uzasadnienia tych zmian i może nabrać przekonania, że słodycze przedobiadem w ogóle mu się należą, a odbieranie tego prawa każdorazowo spotka się z jegobuntem.Rywalizacja o niedostępne dobraPowróćmy raz jeszcze do badania z czekoladkami [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • funlifepok.htw.pl

    •