X


[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.[161] Zastąpienie charakterystycznych dla klimatu suchego, pustynnego, palm daktylowych przez baobaby oznacza zmianę klimatu na wilgotniejszy.Jest to równocześnie naturalna granica między sahelem a sawanną.[162] Jezioro Nau (No) stanowi najbardziej na zachód wysuniętą część Nilu (podobnie jak III katarakta).[163] Nil stał się żeglowny w tej części od 1900 r.dzięki angielskim żołnierzom i misjonarzom.[164] Tam-tam to prawdziwy telegraf dżungli.Wydrążony pień drzewa, obciągnięty z obu stron małpią skórą, wydaje dźwięk o takiej częstotliwości, że nie tłumią go drzewa i rośliny.W dżungli nie słychać często strzału karabinowego z odległości kilometra, a są takie tam-tamy, których głos dochodzi z kilku, a nawet kilkunastu kilometrów.[165] Luta Nziga - w języku tubylców Jezioro Alberta.Nazwa w tłumaczeniu na język polski: “światłość, która zabija szarańczę”.[166] Bunyoro - jedno z ówczesnych królestw na terenie dzisiejszej Ugandy (pozostałe to: Buganda, która pierwsza przyjęła protektorat brytyjski oraz Toro i Ankola).[167] Misjonarze pojawili się w tej części Afryki pod koniec pierwszej połowy XIX wieku.W Ugandzie znaleźli się najpierw anglikanie, wezwani przez Stanley’a w 1877 r., a w dwa lata później przybyli tam Ojcowie Biali (rzymscy katolicy).Wszyscy oni zostali wypędzeni w 1882 r., gdy król Mtesa, a po nim Mwanga przyjęli islam.Zakończyło się to prześladowaniami, w wyniku których dwudziestu dwóch młodych chrześcijan z Karolem Lwangą na czele, poniosło śmierć, w okresie od 26 maja 1886 r.do 27 stycznia 1887 r.Najmłodszy z nich, Kizito, miał 14 lat.Kościół rzymskokatolicki czci ich jako świętych.[168] Według wierzeń fetyszyzmu, złe duchy nosiły imiona i osadzały się w różnych częściach ciała człowieka, m.in.w jego stopach.Fetysz (z fr.- fetiche, z port.feitico - czary) - w religiach pierwotnych przedmiot obdarzony magiczną siłą, lub uważany za wcielenie bóstwa.[169] Termity -jest ich ponad 1000 gatunków, opisane są tylko niektóre.Ich społeczeństwo jest znakomicie zorganizowane wokół królowej, 20 do 30 razy większej od robotnic, które pełnią rolę architektów i budowniczych oraz żołnierzy, broniących termitier i zdobywających nowe tereny.Budują potężne budowle, bardzo odporne na zmiany atmosferyczne, twarde jak skały.[170] Metys - tu: mieszaniec arabsko-murzyński.Mulat - mieszaniec czarno-biały.[171] W 1891 r.w Brukseli kraje europejskie podpisały umowę, zobowiązując się do walki z niewolnictwem w Afryce.Zniesiono je w Stanach Zjednoczonych po wojnie secesyjnej (1861-1865); na Kubie (1881 r.); w Brazylii (1888 r.); w afrykańskich posiadłościach Belgii (1890 r.); na Zanzibarze (1909 r.); w Sierra Leone (1928 r.).[172] Askari - żołnierz.[173] Zeribą (z arab.zaribah - krzaki, zagroda) - sztuczne ogrodzenie z kolczastych krzewów, budowane dla ochrony przed napaścią dzikich zwierząt.[174] Ingeleza - Anglik.[175] Wazungu - Europejczycy.[176] Tumbo modje - znaczy to, że mają wspólną matkę (dosłownie: jeden brzuch).[177] Tabu - zakaz kontaktowania się z pewnymi przedmiotami, osobami, dla uniknięcia kary ze strony sił nadprzyrodzonych.[178] Borna - centralny plac w wiosce, miejsce publicznych spotkań.[179] Dawa kali sana - lekarstwo bardzo mocne.[180] Powszechnie znana przepowiednia głosiła, że Uganda zostanie podbita, jeśli biały człowiek wkroczy do niej od północy.Wykorzystał to sprzyjający Arabom Mwanga, jeden z murzyńskich królów, który w 1885 r.rozkazał zamordować pierwszego biskupa anglikańskiego: Jamesa Hanningtona.[181] Busingizi - śpiączka.[182] Bassi - dosyć![183] Hawala, buana - dobrze, panie.[184] Impala (Aepyceros melampus) - gatunek z rodziny krętorogich, z grupy gazeli.Długość ciała - do 2 m, rogów - do 0,75 m, wysokość - do l m, waga - do 90 kg.Płowoszare lub rudawe.Pod brzuchem i na nogach jaśniejsze, często białe.Rogi tylko u samców.Zamieszkuje tereny otwarte we wschodniej i południowej Afryce.[185] Maczan - platforma do polowania.[186] Jard (yard) - angielska miara długości, l jard = 91,44 cm.[187] Jeden z bohaterów powieści Tomek na Czarnym Lądzie.[188] Głos lamparta przypomina chrząkanie pawiana, o którym mówi się też, że “szczeka”, podobnie jak pies.[189] Lampart mierzy do 140 cm, a waży około 60 kg.Lew, odpowiednio - 240 cm i 180 kg.[190] Stopa - angielska miara długości (około 30 cm).[191] Impala, gnu, bawolec, tomi - gatunki antylop.[192] W 1907 r.myśliwy Jim Corbet (1875-1955) zastrzelił w Indiach tygrysicę z Cham-pawat, której przypisywano 436 ofiar ludzkich.W trzy lata później zabił lamparta z Panar, zabójcę 400 osób.Mając 63 lata, rozprawił się z tygrysicą z Thah, którą zwabił naśladując zew samca.Miał wielki szacunek dla zwierząt.Nazywał tygrysa “mężnym gentlemanem”.Jako jeden z pierwszych zwrócił uwagę na konieczność ochrony zwierząt.[193] Było to w 1898 r.[194] Niektóre plemiona tak właśnie polują na antylopę bongo.Wokół karmnika z solą budują zagrodę z bambusów.[195] Eland (Taurotragus oryx), zwana także “kanna” lub “oreas”.Gatunek z rodziny krętorogich, należy do antylop.Żyje w niewielkich stadach w Afryce równikowej i południowej.[196] W 1886 r.po Jeziorze Alberta pływały dwa parostatki “Kedyw” i “Njanza”, które po pewnym czasie zatonęły.[197] Na terenie dzisiejszej Tanganiki handlowano niewolnikami jeszcze w latach dwudziestych XX wieku.[198] Marabut afrykański (Leptoptilos crumeniferus) - gatunek z rodziny bocianowatych.Zamieszkuje sawanny i wybrzeża wód w Afryce, z wyjątkiem południowych i północnych jej kresów.Trybem życia przypomina sępy, często szybuje w powietrzu.Gnieździ się na drzewach i skałach, tworząc kolonie.Osiąga długość około 130 cm, a rozpiętość skrzydeł - do 260 cm[199] Niemal równocześnie do Ugandy dotarli misjonarze.Sprzeciwiali się oni między innymi wielożeństwu, z czym trudno było pogodzić się wodzom i królom murzyńskim.[200] Kuja - chodźcie[201]Buana! Kuja! - panie, chodźcie.[202] Trzewikodziób (Balaeniceps rex) jedyny gatunek rodziny trzewikodziobów.Długość ciała - około 120 cm, rozpiętość skrzydeł - do 70 cm, zamieszkuje brzegi bagien i wód śródlądowych.Występuje na stosunkowo niewielkim obszarze we wschodniej części Konga, w południowym Sudanie, Ugandzie i nad jeziorem Czad.[203] Z pewnością chodzi tu o polskiego antropologa i etnografa Jana Czekanowskiego, który w czasie naukowej wyprawy leczył Murzynów z przejedzenia środkami na przeczyszczenie.Czekanowski Jan (1882-1965) polski antropolog i etnograf, profesor uniwersytetów we Lwowie, Lublinie i Poznaniu, prowadził badania antropologiczne w środkowej Afryce.W latach 1907-1909 wziął udział w niemieckiej wyprawie, ale większość badań prowadził samodzielnie.Pracował na terenie Ugandy, Ruandy (dziś: Rwanda) i południowego Sudanu.Przebył w czasie tej wyprawy około 7000 km.[204] Tuaregowie - koczownicze plemiona pochodzenia berberyjskiego zamieszkujące środkową Saharę.Trudnią się pasterstwem, handlem i rzemiosłem [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • funlifepok.htw.pl

    •  

    Drogi uĚźytkowniku!

    W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczać Ci coraz lepsze usługi. By móc to robić prosimy, abyś wyraził zgodę na dopasowanie treści marketingowych do Twoich zachowań w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam częściowo finansować rozwój świadczonych usług.

    Pamiętaj, że dbamy o Twoją prywatność. Nie zwiększamy zakresu naszych uprawnień bez Twojej zgody. Zadbamy również o bezpieczeństwo Twoich danych. Wyrażoną zgodę możesz cofnąć w każdej chwili.

     Tak, zgadzam się na nadanie mi "cookie" i korzystanie z danych przez Administratora Serwisu i jego partnerĂłw w celu dopasowania treści do moich potrzeb. Przeczytałem(am) Politykę prywatności. Rozumiem ją i akceptuję.

     Tak, zgadzam się na przetwarzanie moich danych osobowych przez Administratora Serwisu i jego partnerĂłw w celu personalizowania wyświetlanych mi reklam i dostosowania do mnie prezentowanych treści marketingowych. Przeczytałem(am) Politykę prywatności. Rozumiem ją i akceptuję.

    Wyrażenie powyższych zgód jest dobrowolne i możesz je w dowolnym momencie wycofać poprzez opcję: "Twoje zgody", dostępnej w prawym, dolnym rogu strony lub poprzez usunięcie "cookies" w swojej przeglądarce dla powyżej strony, z tym, że wycofanie zgody nie będzie miało wpływu na zgodność z prawem przetwarzania na podstawie zgody, przed jej wycofaniem.