[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Hazdrubal zdecydował się na bitwęprawdopodobnie dlatego, że jego armia była większa i została dodatkowowzmocniona ptzez 4000 doświadczonych w boju celtyberyjskich najemników.Był to poważny błąd.Dowódca o większej wyobrazni niż Hazdrubal z łatwościądoszedłby do wniosku, że skoro Scypion tak daleko odszedł od swojej bazy,najlepszym wyjściem Bitwa na Wielkich Polach (Campi Magni): faza początkowa - atak jazdybędzie poczekać na korzystniejszy bieg wydarzeń.Rzymianie wyszli z obozubez bagażów i prawdopodobnie zaopatrzeni w racje żywnościowe jedynie nakilka dni.Gdyby Hazdrubal odwlekł przystąpienie do bitwy do czasu, aż Scypionzostałby zmuszony do powrotu do obozu, Kartagińczycy i numidyjska jazdamogliby nękać jego siły, urządzając zasadzki i ataki podjazdowe.Działania te złatwością doprowadziłyby do wycieńczenia wojsk rzymskich, przy niewielkichstratach ponoszonych przez stronę atakującą.Dowódca o większej wyobraznipodtrzymałby również łączność z Kartaginą i przekonał przywódców do posłaniafloty przeciwko Castra Cornelia, obsadzonej jedynie przez połowę sił rzymskich.Poważnie osłabiłoby to zdolność Scypiona do prowadzenia dalszych działań.Hazdrubal jednak wybrał bitwę.Scypion przystąpił do bitwy w typowy dla Rzymian sposób: ustawił w trzechliniach oddziały bastati, principes i triarii.Jazda została rozmieszczona na prawym skrzydle, Numidowie Masynissy na lewym.Kontyngenty celtyberyjskie i kartagiriskie wzmacniały centrum, jazdakartagińska tworzyła prawą flankę, a oddziały konne Syfaksa - lewą94.Scypionrozpoczął bitwę, wysyłając jazdę do walki z liczniejszymi oddziałami konnymiwroga.Udało jej się wyprzeć z pola walki zarówno Kartagińczyków, jak iNumidów, co doprowadziło do odsłonięcia znajdujących się w centrumoddziałów celtyberyjskich.Może to oznaczać, że Scypion zabrał ze sobą niemalwszystkie oddziały jazdy, którymi dysponował, być może wszystkich 1200jezdzców.Wcześniej rzymscy dowódcy wykorzystywali oddziały kawalerii lublekkiej piechoty do przeprowadzenia ataku na niechronione flanki przeciwnika.Jednakże armia Scypiona wyposażona była w nową broń i nowe umiejętnościtaktyczne.Na komendę pierwszy rząd bastati szybko wystąpił do przodu i starłsię ze znajdującymi się w centrum oddziałami Celtyberów, szybkodoprowadzając do ich wyłączenia z walki.Ochraniane przez pierwszą liniadruga i trzecia - principes i triarii - uformowały kolumny, prawą i lewą, wyszłypoza linię bastati i otoczyły Kartagińczyków9'.Polibiusz zapisał, że ci walczylidzielnie, dając Syfaksowi i Hazdrubalo-wi kolejną możliwość ucieczki: Hazdrubal nie był ulubieńcem Marsa, znany z ucieczek z pola bitwy, po razkolejny zbiegł, porzucając bitwę".Reszta żołnierzy  została wycięta tam gdziestała, z wyjątkiem kilku, którzy przeżyli"96.Taktyka, którą Scypion wykorzystał na Campi Magni, była rozwinięciemtaktyki spod Ilipy i stanowi dowód, że rzymska armia udoskonalała swojedziałania taktyczne.Pod Ilipą Scypion użył oddzielnych jednostek doprzeprowadzenia manewru i uderzenia na flanki wroga.Na Campi Magninatomiast wykorzystał linię piechoty najpierw jako spójny oddział, a następnie wroli niezależnych jednostek.Principes i triarii nie byli już wykorzystywani jedyniejako wsparcie pierwszej linii, ale przedłużali ją lub na komendę wykonywaliniezależne manewry.Ta zmiana w rzymskiej taktyce była logicznym krokiem wrozwoju taktyki wojskowej, którą Scypion po raz pierwszy wykorzystał pod Ilipą.Teraz Rzymianie mogli nie tylko atakować flanki przeciwnika, jak /.robili to podBekulą, ale także całkowicie otoczyć wroga w bardziej wyrafinowany ielastyczny sposób niż Hannibal pod Kannami.Karta- z rozkazem powrotu do Afryki, a także zaatakować od strony morza pozycjeScypiona w Uryce.Jeśli Polibiusz poprawnie przedstawił bieg wydarzeń,decyzja ta została podjęta p r z e d przybyciem rzymskiego wodza w pobliżeTunisu.Niemal natychmiast po jego nadejściu Kartagina wysłała swoją flotę doUtyki.Scypion musiał narzucić swoim wojskom forsowne tempo marszu,ponieważ nie tylko udało im się dotrzeć do Utyki przed statkami wroga, alepozostał mu jeszcze czas na przygotowanie obozu do obrony.Wszystkierzymskie okręty wojenne zostały wyposażone w machiny oblężnicze i brońartyleryjską w celu przeprowadzenia szturmu na Utykę i nie były przygotowanedo bitwy na otwartym morzu.Dlatego Scypion zebrał doświadczonych wmorskich walkach żołnierzy blisko brzegu i posłał naprzód cztery rzędytransportowców.Linia zacumowanych statków stworzyła barykadę przeciwkokartagińskim okrętom.Liwiusz stwierdził, że pózniejsze wydarzenia nieprzypominały żadnej wcześniejszej bitwy morskiej.Statki handlowe były wyższeniż kartagińskie okręty wojenne, a ich burty wznosiły się ponad wodę: nieprzyjaciela ustawił przed murem czterech okrętów transportowych"'02.Kartagińczycy używali bosaków (nazywanych przez żołnierzy  harpagonami"),którymi zaczepiali się o burtę transportowca i wypychali go z linii obrony.Czasem ich okręty bojowe atakowały w ten sposób więcej niż jeden statek.Przełamali opór rzymskich statków po dwóch dniach walki - zdobyli około 60transportowców i zaholowali je do portu w Kartaginie103.Rzymskie okręty wojenne zostały zmuszone do ucieczki, ale byłybezpieczne.Można zarzucić Scypionowi, że przeznaczył wszystkie dooblężenia, a nie pomyślał o pozostawieniu kilku, aby chroniły transportowceprzed atakiem nieprzyjaciela.Zdaje się również, że rzymski wódz mylnie oceniłmorale Kartagińczyków po klęsce na Wielkich Polach i nie podjął obserwacjipozycji i stanu kartagińskiej floty.Scypion miał szczęście, że znajdował się wpobliżu Tunisu, kiedy Kartagińczycy wysłali swoje okręty pod Utykę.Gdybynastąpiło to kilka dni wcześniej, rzymska flota wojenna i transportowce niezdołałyby podjąć działań obronnych i zostałyby rozbite przez wroga. KLSKA SYFAKSATymczasem Leliusz i Masynissa po piętnastu dniach marszu dotarli doNumidii.Lud zbuntował się przeciw rządom Syfaksa i wiele miast otworzyłobramy, na znak poparcia dla starań Masynissy o objęcie tronu.Syfaks zacząłrekrutować nową armię, by bronić swojego panowania nad krajem.Zebrał wszystkich mężczyzn zdolnych do walki" i wyposażył ich w konie i broń zeswojego arsenału.Zgromadził  wojska wcale nie mniejsze od posiadanegopoprzednio [na Wielkich Polach], ale niemal w całości nowe i niezgrane [.]".Liwiusz zapisał, że Syfaks podzielił swoją jazdę na oddziały, piechotę nakohorty, podobnie jak robili to centurioni rzymscy na początku tej wojny, kiedyRzym starał się przekonać go do porzucenia sojuszu z Kartagińczykami.Rela-cja Liwiusza jest w tym miejscu mało wiarygodna, ponieważ przeorganizowaniewojsk przyzwyczajonych do podziału według klanów, walki indywidualnej lub wnieuporządkowanym tłumie zabrałoby wiele miesięcy.Jeśli wcześniej podanaprzez historyka liczebność połączonych sił Kartagińczyków i Numidów naWielkich Połach jest prawidłowa, Syfaks był w stanie zebrać około 8000żołnierzy [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • funlifepok.htw.pl

    •